14 Aralık Pazar sabahından herkese merhaba, yeni güne Türkiye’nin öne çıkan başlıklarıyla başlayalım.
Ekonomi cephesinde asgari ücret ve kredi kartı faizleri üzerinden baskı artarken, Abdullah Öcalan’a atfedilen yeni talepler çözüm süreci tartışmalarını yeniden alevlendirebilecek bir tartışma hattı açıyor. Yargı ve güvenlik alanındaki soruşturmalar ile ağır kış koşulları da gündemin diğer önemli boyutlarını oluşturuyor.
---
Günün ana özetleri
- Öcalan’ın talepleri iddiası: Anayasa, af, anadilde eğitim ve enerji gelirleri - Gazeteci Saygı Öztürk’ün aktardığı iddialara göre Abdullah Öcalan’ın yeni bir çerçeve talep ettiği öne sürülüyor. - İddialar arasında: - Petrol ve elektrik gelirlerinden pay verilmesi, - Etnik bazlı bölgelerde anadilde eğitim, - Uzun vadede Kürtçenin resmi dil olması, - Anayasa’da Türkler ve Kürtlerin “iki halk” olarak tanımlanması, - Anayasa’nın 66. maddesinin (vatandaşlık tanımı) değiştirilmesi, - PKK’lılara af, istihdam ve siyasete giriş yolunun açılması talepleri yer alıyor. - Ayrıca Öcalan’ın, SDG’nin silah bırakmasına karşı çıktığı ve YPG, SDP, PJAK gibi yapılanmaların feshedilmesinin gündemde olmadığı iddia ediliyor. - Bu iddialar, doğrulanmış resmi bir müzakere sürecinden ziyade kamuoyuna yansıyan sızıntı niteliğinde. Buna rağmen, güvenlik-siyaset dengesini ve “yeni bir çözüm süreci olur mu?” tartışmalarını tekrar ısıtabilecek potansiyele sahip.
- Asgari ücret pazarlığı: TÜRK-İŞ ve CHP rakamları iktidar üzerinde baskı unsuru - TÜRK-İŞ, Asgari Ücret Tespit Komisyonu’na katılmamasına rağmen 2026 için talebini 39.525 TL olarak açıkladı. - CHP Genel Başkanı Özgür Özel ise partisinin asgari ücret talebini 39.000 TL olarak duyurmuştu. - Böylece hem en büyük işçi konfederasyonu hem de ana muhalefet partisi birbirine yakın seviyelerde rakam telaffuz ederek psikolojik bir taban fiyat çizmiş durumda. - Bu rakamlar, hükümetin açıklayacağı olası daha düşük bir tutarın “yoksullaştırma” tepkisini büyütebileceği, dolayısıyla kararın yüksek siyasi risk taşıdığı yorumlarına yol açıyor.
- Özgür Özel: “Sokakta böyle öfke görmedim” – Ekonomik memnuniyetsizlik sertleşiyor - Özgür Özel, yıllardır sokakta siyaset yaptığını ancak bugünkü kadar büyük bir öfke dalgasına tanık olmadığını söylüyor. - Asgari ücret ve emekli maaşları üzerinden iktidarı, halka “alay eder gibi” ücret belirlemekle eleştiriyor. - Bu dil, ekonomik krizin muhalefet tarafından sistematik biçimde siyasal bir hatta dönüştürüldüğünü ve sokaktaki rahatsızlığın muhalefetin temel argümanı haline geldiğini gösteriyor.
- Kredi kartı faizlerine sınırlı indirim: Borçlu kesimler için kısmi nefes - Merkez Bankası, kredi kartı azami faiz oranlarında kademeli indirim yaptı: - 30 bin TL altı dönem borçları için azami faiz: %3,25 - 30–180 bin TL arası için: %3,75 - 180 bin TL üzeri için: %4,25 - Nakit avans ve kredili mevduat hesabı faizleri de %4,50’den %4,25’e çekildi. - Düzenleme 1 Ocak 2026 itibarıyla yürürlüğe girecek. - Yüksek borçlu geniş bir kesim için finansman maliyetinde sınırlı bir rahatlama anlamına gelse de toplam borç yükünü kökten değiştirmeyeceği anlaşılıyor. Buna rağmen, asgari ücret tartışmalarının sertleştiği bir dönemde iktidarın “yumuşatıcı” bir adımı olarak okunabilir.
- Sokak röportajında esnafın yoksulluk gözyaşları: Krizin yüzü - İstanbul’da yapılan bir sokak röportajında bir esnaf, 13 yaşındaki çocuğuna harçlık veremediğini, ablasından borç aldığını ve aç gezdiğini anlatırken gözyaşlarına hakim olamıyor. - Bu tür videolar sosyal medyada geniş etkileşim alırken, istatistiklerle ifade edilen enflasyonun ve gelir kaybının gündelik hayattaki karşılığını görünür kılıyor. - Böyle örnekler, toplumda ekonomik umutsuzluk ve kırılganlık hissini derinleştirirken, siyasal alanda da iktidar-muhalefet gerilimini besleyen bir arka plan oluşturuyor.
- Yargıda iki dosya: Futbolda bahis soruşturması ve Güllü cinayeti - Futbolda bahis soruşturması: - Eski hakem ve yorumcu Ahmet Çakar hakkında, yürüyen “futbolda bahis” soruşturması kapsamında yurt dışına çıkış yasağı getirildi. - Çakar hakkındaki gözaltı kararı daha önce sağlık sorunları nedeniyle kaldırılmıştı. - Dosyada yer alan bazı futbolcuların yasa dışı bahis ve kumar siteleriyle bağlantılı mesajlarının gündeme gelmesi, spor dünyasında yargı denetiminin derinleşeceğine işaret ediyor. - Yalova’daki Güllü cinayeti: - Güllü’nün ölümüyle ilgili soruşturmada kızı Tuğyan Ülkem Gülter tutuklandı; adliye önünde kalabalık tepki gösterdi. - Diğer şüpheli Sultan Nur Ulu, ifadesinde Tuğyan’ın Gül’e dizlerinden sarılarak ittiğini ve Gül’ün camdan düşerek öldüğünü anlattı. - Kamuoyunun yakından takip ettiği dosyada, bu itiraf ve tutuklama kararı yargı sürecinde kritik bir aşamaya geçildiğini gösteriyor.
- İstanbul’da asayiş ve güvenlik: Araçtan ceset ve otel yangını - Araçtan ceset çıkması: - İstanbul’da polis ekipleri GBT kontrolü yapmak istediği bir aracı durdurdu, araçta bir ceset bulunduğu bildirildi. - Olay, henüz detayları netleşmemiş bir adli vaka; soruşturmanın seyri, bunun bireysel bir cinayet mi yoksa organize bir suç faaliyetiyle mi bağlantılı olduğunu ortaya koyacak. - Ataşehir’de otel yangını: - Küçükbakkalköy’de 4 katlı bir otelin çatı katında yangın çıktı. - İtfaiyenin hızlı müdahalesiyle yangın kısa sürede söndürüldü, içerideki 9 kişi tahliye edilerek kurtarıldı; can kaybı ve yaralanma yaşanmadı, sadece çatı katı hasar gördü. - Olay, büyükşehirlerde yangın güvenliği, denetimler ve özellikle kış aylarında artan riskler konusunda yeniden uyarı niteliği taşıyor.
- Kuvvetli kar, kapanan yollar: Doğu’da kışla mücadele - Meteoroloji, Doğu Karadeniz ve Doğu Anadolu için sarı kodlu kuvvetli kar uyarısı yaptı; birçok ilde buzlanma, don ve sis bekleniyor. - Van ve Hakkari’de kar nedeniyle 172 yerleşim yerine ulaşım sağlanamıyor. - Muş’ta kapalı 27 köy yolunun açıldığı bildirildi. - Bu tablo, kırsal bölgelerde temel hizmetlere erişimde ciddi sıkıntılara ve merkezi/yerel yönetimler için yoğun bir kriz ve lojistik yönetimi ihtiyacına işaret ediyor.
- Kırsalda kış mesaisi ve hamsi bolluğu - Karadeniz’de Kırklareli İğneada açıklarında balıkçılar kasalar dolusu hamsiyle limana dönüyor; bu, bölgesel balıkçılık ekonomisi için yüz güldürücü bir gelişme. - Öte yandan Kars’ta besiciler, kış koşullarında hayvanlarını kar üzerinde yemliyor; bu da tarımsal üretimin iklime ne kadar bağımlı olduğunu gösteriyor. - İki tablo birlikte, gıda arz güvenliği ve kırsal üretimin kırılganlıklarını hatırlatıyor.
- Dış politika: Savaşlar, İHA’lar ve uluslararası soruşturma çağrıları - Rusya–Ukrayna savaşında İHA tırmanışı: - Rusya Savunma Bakanlığı, bir gecede ülkenin çeşitli bölgelerinde Ukrayna’ya ait 41 İHA’nın hava savunma sistemlerince imha edildiğini açıkladı. - Bu tür yoğun İHA saldırıları, savaşın teknolojik ve hibrit boyutunun tırmandığını, Karadeniz güvenliği ve NATO–Rusya gerilimi üzerinden Türkiye’nin çevresindeki riskleri artırdığını gösteriyor. - Bernie Sanders’ın çağrısı: - ABD’li Senatör Bernie Sanders, İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarında hayatını kaybeden gazeteci sayısındaki artışa dikkat çekerek uluslararası soruşturma çağrısı yaptı. - Bu çıkış, ABD iç siyasetinde İsrail politikasına dönük eleştirilerin sürdüğünü ve Gazze’deki hak ihlalleri ile basın özgürlüğü tartışmalarının küresel gündemde kalacağını gösteriyor. - Venezüella’dan ABD’ye “savaş uyarısı”: - Venezüella Savunma Bakanı Vladimir Padrino Lopez, ABD’nin Karayipler ve Latin Amerika’daki askeri yığınağını artırarak tansiyonu kasten yükselttiğini iddia etti; olası bir çatışmanın sonuçlarının “yıkıcı” olacağı uyarısında bulundu. - Bu gerilim, enerji ve ticaret hatları üzerinden Türkiye’nin de dolaylı biçimde etkilenebileceği küresel riskler zincirine ekleniyor.
---
Dün dikkat çeken eğilimler
- Ekonomik sıkışma ile siyasal gerilim iç içe geçiyor: Asgari ücret pazarlığında TÜRK-İŞ ve CHP’nin yakın değerlerde rakam açıklaması, Özgür Özel’in sert söylemleri ve esnafın gözyaşlarıyla gündeme gelen sokak röportajı, ekonomik memnuniyetsizliğin hızla siyasallaştığını gösteriyor.
- “Çözüm süreci” tartışmalarının zemin yoklaması: Öcalan’a atfedilen kapsamlı talepler, resmi bir süreç olmasa da kamuoyunda “yeni bir siyasi çözüm zemini mi aranıyor?” sorusunu gündeme taşıyabilecek nitelikte. Güvenlik eksenli tartışmaların kısa sürede yüksek kutuplaşma üretme riski dikkat çekiyor.
- Yargının spor ve toplumsal olaylara müdahale alanı genişliyor: Futbolda bahis soruşturması kapsamında tanınmış figürlere yönelik tedbirler ve Güllü cinayetinde tutuklama, hem spor dünyasında hem de medyatik davalarda yargısal hareketliliğin arttığını gösteriyor.
- Kış koşulları, eşitsizlikleri büyütüyor: Doğu’da kapanan yollar, kırsalda kış mesaisi ve kentsel yoksulluğun sokak röportajlarına yansıması, iklim ve coğrafyanın sosyal adaletsizliklerle nasıl eklemlendiğini ortaya koyuyor.
- Küresel çatışma alanlarında gerilim tırmanışı sürüyor: Rusya–Ukrayna cephesindeki İHA saldırıları, Gazze bağlamında artan uluslararası soruşturma çağrıları ve Latin Amerika’da Venezüella–ABD eksenli söz düellosu, çok odaklı bir küresel risk ortamına işaret ediyor.
---
Bugün izlenmesi gereken başlıklar
- Asgari ücret süreci: - Hükümet kanadından yeni bir rakam sinyali veya üçüncü taraflardan (işveren örgütleri, diğer sendikalar) gelecek açıklamalar. - TÜRK-İŞ ve CHP’nin çıkışına iktidarın vereceği siyasi ve söylemsel yanıt.
- Öcalan’a atfedilen taleplerin yankıları: - İktidar ve muhalefet partilerinden gelecek resmi açıklamalar, yalanlama ya da doğrulama yönünde beyanlar. - Güvenlik bürokrasisi ve çözüm süreci aktörlerinden gelebilecek değerlendirmeler.
- Merkez Bankası ve bankacılık cephesi: - Kredi kartı faiz indirimlerine yönelik bankalardan ve ekonomi çevrelerinden ilk tepkiler. - 2026’ya giderken bireysel borçluluk ve tüketici kredileri üzerine yeni düzenleme sinyalleri.
- Yargı dosyalarındaki gelişmeler: - Futbolda bahis soruşturmasında yeni gözaltı, ifade ya da iddianame haberleri. - Güllü cinayetinde yeni delil, keşif veya bilirkişi raporlarını işaret eden yargısal adımlar.
- Kış koşulları ve kriz yönetimi: - Van, Hakkari ve çevresindeki kapalı yolların durumu, ulaşılamayan yerleşim yerlerine yönelik yardım ve altyapı çalışmaları. - Büyükşehirlerde (özellikle İstanbul) olası yeni kazalar, yangınlar ve altyapı sorunları.
- Dış politikada çatışma alanları: - Rusya–Ukrayna cephesinde yeni İHA ve füze saldırılarına ilişkin açıklamalar. - Gazze bağlamında Türkiye dahil bölge ülkelerinin, Bernie Sanders’ın soruşturma çağrısına vereceği diplomatik tepkiler. - Venezüella–ABD gerilimine dair yeni askeri veya diplomatik hamleler.
Bugünün gündemi, ekonomik baskı, güvenlik-siyaset tartışmaları ve ağır kış koşullarının iç içe geçtiği çok katmanlı bir tablo sunuyor; gün içinde gelecek yeni açıklamalar özellikle asgari ücret ve Öcalan iddiaları etrafındaki tartışmaları daha da belirginleştirebilir.
